Hoe ontstaat trauma?

Trauma ontstaat wanneer een ervaring zo overweldigend is dat je systeem deze niet kan verwerken op het moment dat het gebeurt. Het is als een computer die crasht omdat er te veel programma's tegelijk worden geopend - je systeem gaat in overleving om zichzelf te beschermen.

Het ontstaans-moment

In essentie ontstaat trauma wanneer drie dingen samenkomen:

• Een overweldigende situatie
• Geen mogelijkheid tot effectieve actie
• Geen adequate steun of hulp

De rol van het zenuwstelsel

Volgens de polyvagaal theorie doorloopt je systeem een specifieke volgorde:

Eerste poging: sociale verbinding

• Zoeken naar steun
• Proberen te communiceren
• Hulp willen inschakelen

Tweede poging: fight/flight

• Vechten tegen de situatie
• Proberen te ontsnappen
• Fysieke activering

Laatste optie: freeze

• Emotionele afsluiting
• Fysieke verstijving
• Dissociatie

Wanneer het systeem overweldigd raakt

Trauma ontstaat als:

• De emotie te intens is om te verwerken
• De situatie te lang aanhoudt
• Er geen uitweg mogelijk lijkt
• Er geen steun beschikbaar is
• Het zenuwstelsel vastloopt in overleving

De opslag in het lichaam

Je systeem slaat de onverwerkte ervaring op:

In de deep-frontal-line:

• Verkramping in de nekspieren
• Bevroren middenrif
• Gespannen heupbuigers
• Vastgezette binnenbeenspieren

In het zenuwstelsel:

• Verhoogde waakzaamheid
• Verstoorde stressrespons
• Veranderde hartslag
• Beïnvloede spijsvertering

De emotionele component

De onverwerkte emoties worden:

• Weggestopt in het systeem
• Omgezet in beschermingspatronen
• Vertaald naar beperkende overtuigingen
• Doorgegeven aan volgende generaties
• Opgeslagen als lichamelijke spanning

De beperkende overtuigingen

Tijdens trauma vormen zich overtuigingen zoals:

• "Dit is niet veilig"
• "Ik kan dit niet aan"
• "Ik sta er alleen voor"
• "Ik moet mezelf beschermen"
• "De wereld is gevaarlijk"

De transgenerationele overdracht

Trauma plant zich voort door:

• Onverwerkte emoties van ouders
• Aangeleerde beschermingspatronen
• Overgenomen overtuigingen
• Systemische loyaliteit
• Lichamelijke spanning

Klein versus groot trauma

Grote trauma's ontstaan door:

• Schokkende gebeurtenissen
• Levensbedreigende situaties
• Acute verliezen
• Fysieke verwondingen
• Directe bedreigingen

Kleine trauma's ontwikkelen door:

• Herhaalde subtiele afwijzing
• Chronische emotionele verwaarlozing
• Constante ondermijning
• Aanhoudende onveiligheid
• Langdurige stress

De versterkende factoren

Trauma wordt versterkt door:

• Gebrek aan erkenning
• Ontkenning van de impact
• Afwezigheid van steun
• Doorgaan in overleving
• Onderdrukken van emoties

De beschermende factoren

Trauma kan verzacht worden door:

• Adequate steun
• Erkenning van de impact
• Mogelijkheid tot verwerking
• Veilige omgeving
• Lichamelijke regulatie

De weg vooruit

Het begrijpen van hoe trauma ontstaat is essentieel voor heling. Het laat zien dat:

• Je reacties normaal waren
• Je systeem je beschermde
• Heling mogelijk is
• Patronen kunnen veranderen
• Integratie kan plaatsvinden

Begin met deze vraag: Als je zou begrijpen dat je systeem precies deed wat nodig was om te overleven, hoe zou dit je kijk op je 'trauma-reacties' veranderen?