Wat is trauma?
Trauma is veel breder dan de meeste mensen denken. Het is niet alleen dat ene grote, schokkende incident - het kan ook ontstaan door kleine, herhaalde ervaringen die je systeem overweldigen. Waar veel mensen denken aan natuurrampen of ongevallen, kan trauma net zo goed ontstaan door subtielere ervaringen zoals emotionele verwaarlozing of constant 'niet gezien worden'.
De wetenschap achter trauma
De polyvagaal theorie van Dr. Stephen Porges leert ons dat trauma ontstaat wanneer ons zenuwstelsel overweldigd raakt en niet in staat is om de ervaring te verwerken. Dit kan gebeuren bij:
Acute overweldiging:
- Ongelukken
- Geweld
- Natuurrampen
- Medische ingrepen
- Plotseling verlies
Chronische stress:
- Emotionele verwaarlozing
- Subtiele afwijzing
- Constante onveiligheid
- Gebrek aan ondersteuning
- Aanhoudende druk
De fysieke impact
Trauma slaat zich op in je lichaam, specifiek in wat we de deep-frontal-line noemen:
- Spanning in de nekspieren
- Bevroren middenrif
- Verkramping in de heupbuigers
- Spanning in de binnenbeenspieren
- Verstoring van natuurlijke ademhaling
De generationele overdracht
Trauma reist door generaties heen:
- Via onverwerkte emoties van ouders
- Door aangeleerde beschermingspatronen
- In de vorm van familiegeheimen
- Als beperkende overtuigingen
- Door herhalende gedragspatronen
De onderdrukte emoties
Trauma leidt vaak tot:
- Opgesloten angst
- Onverwerkte woede
- Verstopte verdriet
- Onderdrukte schaamte
- Weggestopte hulpeloosheid
De beperkende overtuigingen
Uit trauma ontstaan overtuigingen zoals:
- "Ik ben niet veilig"
- "Ik mag er niet zijn"
- "Ik moet perfect zijn om geliefd te zijn"
- "De wereld is gevaarlijk"
- "Ik kan niemand vertrouwen"
Het autonome zenuwstelsel
Bij trauma raakt je zenuwstelsel uit balans:
Fight/flight modus:
- Constante waakzaamheid
- Spierspanning
- Rusteloosheid
- Slaapproblemen
- Angstreacties
Freeze modus:
- Emotionele verdoving
- Dissociatie
- Vermoeidheid
- Lusteloosheid
- Terugtrekking
De dagelijkse triggers
Trauma kan geactiveerd worden door:
- Specifieke geluiden
- Bepaalde lichaamshoudingen
- Relationele dynamieken
- Stressvolle situaties
- Subtiele herinneringen
De relationele impact
Trauma beïnvloedt relaties door:
- Moeite met vertrouwen
- Hechtingsproblemen
- Grensvervaging
- Vermijdingspatronen
- Controlebehoefte
De weg naar heling
Trauma-heling vraagt om:
- Erkenning van beide soorten trauma
- Begrip van de beschermfunctie
- Respect voor het tempo van het systeem
- Integratie van lichaam en emoties
- Transformatie van beperkende overtuigingen
De systemische dimensie
Heling heeft vaak effect op:
- Persoonlijke patronen
- Familiesystemen
- Volgende generaties
- Collectieve trauma's
- Maatschappelijke dynamieken
Een nieuwe kijk
Trauma is niet alleen wat er met je gebeurd is, maar ook wat je systeem moest doen om te overleven. Het gaat niet om de gebeurtenis zelf, maar om de impact op je zenuwstelsel en de overtuigingen die je daaruit ontwikkelde.
Begin met deze vraag: Als je trauma zou zien als een verzameling van niet verwerkte ervaringen in plaats van als een diagnose, wat zou dit veranderen in hoe je naar jezelf kijkt?